بررسی تأثیرات زیست محیطی تولید گندم منطقۀ مرودشت در ایران

مطالعۀ چرخۀ حیات محصول روشی مناسب برای ارزیابی اثرات زیست محیطی تولید آن محصول است. در این تحقیق، اثرات زیست محیطی (شامل گرمایش جهانی، اسیدیته، هوپرورش خشکی و تخلیۀ منابع فسیلی) محصول گندم در شهرستان مرودشت استان فارس با روش ارزیابی چرخۀ حیات محاسبه شد و سپس سهم این اثرات زیست محیطی در سرانۀ اثرات زیست محیطی کشور تعیین شد. اطلاعات لازم به روش مصاحبه، پرسش نامه و حضور در سازمان جهاد کشاورزی شهرستان مرودشت، مراکز خدمات کشاورزی و منطقه به دست آمد. در این تحقیق کود شیمیایی نیتروژنۀ اوره و گازوئیل دو نهادۀ اصلی ورودی به سامانۀ تولید گندم شناخته شدند که موجب اثرات سوء زیست محیطی می شوند. میزان مصرف سوخت فسیلی گازوئیل و نیتروژن در قالب کود اوره برای تولید یک تن گندم در شهرستان مرودشت به ترتیب برابر 21 لیتر و 3/21 کیلوگرم محاسبه شد. با روش چرخۀ حیات میزان اثرات زیست محیطی گرمایش جهانی، اسیدیته، هوپرورش خشکی و تخلیۀ منابع فسیلی تولید یک تن گندم در شهرستان مرودشت به ترتیب برابر kg co2 eq  09/262، kg so2 eq  35/7، kg nox eq 42/19 و mj 04/723 به دست آمد. شاخص نرمال سازی یا سهم اثرات گرمایش جهانی، اسیدیته، هوپرورش خشکی و تخلیۀ منابع فسیلی تولید یک تن گندم در شهرستان مرودشت در شرایط ایران به ترتیب برابر 032/0، 141/0، 308/0 و 018/0 تعیین شد. به طور کلی ترکیبات نیتروژنۀ ناشی از مصرف اوره، مهم ترین عامل در ایجاد اثرات زیست محیطی برای تولید گندم در منطقۀ مورد مطالعه شناخته شد.